Zaloguj się

Stanisław Władysław Maczek

Data i miejsce narodzin: 31 marca 1892
Data i miejsce śmierci: 11 grudnia 1994
Historia życia:

Urodził się w Szercu pod Lwowem. Jego rodzina miała chorwackie korzenie. Gimnazjum ukończył w Drohobyczu. Po maturze w 1910 roku rozpoczął studia humanistyczne (filozofia i polonistyka) na Uniwersytecie Lwowskim. Od 1912r. był członkiem patriotycznego Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii austriackiej. Służbę odbywał w elitarnym pułku strzelców alpejskich, głównie na froncie włoskim, gdzie służył do stopnia podporucznika. Po kapitulacji państw centralnych zdezerterował i przedostał się do Krosna, gdzie wstąpił do WP. W kwietniu 1919 został dowódcą lotnej kompanii w 4. Dywizji Piechoty. Po ustaniu walk polsko-ukraińskich Maczek został zweryfikowany w stopniu majora i przeniesiony do zadań sztabowych. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził batalionem szturmowym dywizji jazdy. Od 1924r., ukończywszy kurs Wyższej Szkoły Wojennej, służył na różnych stanowiskach sztabowych i liniowych (dowódca 81. Pułku Piechoty w Grodnie, dowódca piechoty dywizyjnej 7. DP w Częstochowie). Od 1938r. dowódca zmotoryzowanej 10. Brygady Kawalerii.

Po internowaniu na Węgrzech przedostał się do Francji, gdzie został generałem. W kampanii francuskiej dowodził 10. Brygadą Kawalerii Pancernej, która walczyła w Szampanii. W Szkocji rozpoczął starania o utworzenie Pierwszej Dywizji Pancernej, co udało się w 1942r.

Dowodził nią w kampanii 1944-1945r. poczynając od lądowania w Normandii.

1 sierpnia 1944 dywizja ląduje w Normandii w pobliżu Caen. W składzie 2 Korpusu Kanadyjskiego, gen. Maczek dowodzi swą dywizją w zwycięskiej bitwie pod Falaise. Tamże, po dziesięciu dniach niezwykle ciężkich, krwawych walk, przekazał swoim oficerom słynne powiedzenie: "Gdy idzie o życie i krew żołnierską trzeba nauczyć się skąpstwa".
W ciągłych walkach z Wehrmachtem, gen. Maczek prowadzi dywizję w kierunku Belgii i Holandii. Wyzwala m.in. Ypres, Gandawę i Passchendale. Dzięki znakomitemu manewrowi oskrzydlającemu, po ciężkich walkach Maczkowi udaje się wyzwolić Bredę bez strat wśród ludności cywilnej.

W 6 maja 1945 dywizja dociera do bazy Kriegsmarine w Wilhelmshaven, gdzie generał przyjął kapitulację dowództwa twierdzy, bazy Kriegsmarine, floty "Ostfrisland", dziesięciu dywizji piechoty i ośmiu pułków piechoty i artylerii. 1 czerwca 1945 został awansowany do stopnia generała dywizji.

Na całym szlaku bojowym 1. Dywizja Pancerna straciła prawie 5000 żołnierzy (połowę stanu osobowego). Liczba zabitych i wziętych do niewoli Niemców była czterokrotnie wyższa (ok. 20 000). Podobnie jak generałowi Andersowi, tak i generałowi Maczkowi zarzucano, że nie oszczędzał życia swoich żołnierzy. Straty w dywizji gen. Maczka były nie większe niż w innych dywizjach alianckich. Generał Maczek dał jedną odpowiedź: "Nie wolno się cofać przed perspektywą strat, gdy nie tylko honor naszego narodu w grze, ale i sprawa Polski, którą tylko czyn żołnierski utrzymywał na powierzchni. A nie wypełnienie zadania aby strat nie ponieść byłoby zatraceniem tych ogromnych wartości, które wytworzyła Polska walcząca w Kraju i na obczyźnie".

Po wojnie Stanisław Maczek pozostał na emigracji w Edynburgu w Wielkiej Brytanii. Pozbawiony obywatelstwa polskiego przez władze stalinowskie w 1946 i świadczeń przysługujących żołnierzom alianckim, rozpoczął pracę jako barman w jednym z edynburskich hoteli. Na wniosek ponad 40.000 mieszkańców Bredy generałowi przyznano honorowe obywatelstwo Holandii. 11 listopada 1990 został awansowany do stopnia generała broni. W 1992 został kawalerem Orderu Orła Białego. Zmarł 11 grudnia 1994 w Edynburgu, w wieku 102 lat. Pochowany na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie.

Tylko w Polsce było możliwe, by do roku 1995 gen. Maczek w swojej ukochanej Ojczyźnie nie miał żadnego pomnika. Na szlaku bojowym generała w Europie Zachodniej stoi ponad 300 pomników. Ten w Warszawie, na Placu Inwalidów został wzniesiony za pieniądze i z inicjatywy żołnierzy Generała i ofiarnej ludności 44 miast na zwycięskim szlaku bojowym, od Edynburga do Wilhelmshaven. Państwo Polskie nie dołożyło nawet złotówki do budowy pomnika w Warszawie. Smutne.

Należy do

Więcej rodzin

Miejsce spoczynku

Filmy

Brak filmów
  • Mariusz Piotr Pietrzak 4092 dni temu

    Generał Stanisław Maczek przez trzy lata (16 II 1935 - 1938) pełnił funkcję dowódcy Piechoty Dywizyjnej, 7. Dywizji Piechoty stacjonowanej w Częstochowie. Służył w Częstochowie prawie 3,5 roku. Płk Maczek mieszkał w domu oficerskim przy Al. Wolności 44, w tzw. Domu Księcia. Po pułkowniku, jak i po całym przedwojennym częstochowskim garnizonie - nie ma oficjalnie śladu. Dopiero od niedawna zaczęło się ogólnie w tym temacie coś dziać. Pułkownik Maczek był bardzo aktywny, nie tylko na szczeblu wojskowym, ale także społecznym. Był Prezesem częstochowskiego Oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, po czym znalazłem szczątkowe ślady w Archiwum Państwowym. Był członkiem komitetów i organizatorem różnych imprez i obchodów. Próbował także założyć Aeroklub Częstochowski. Jako wojskowego, bardzo pozytywnie wspomina go kilku żołnierzy 27 pp. Pracował tez nad przygotowaniem planu fortyfikacji Częstochowy. W 1938 roku, ówczesnego pułkownika Maczka, przeniesiono z Częstochowy do 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej.

    Dziękuję Panu Adamowi Kurusowi ze Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa, za udostępnienie mi tych informacji.

Zobacz wszystko

Historia życia w Twoim telefonie. Zeskanuj kod QR.

QR Code generator